Koordinatlar: 56°N 10°E / 56°N 10°E
Danimarka Krallığı, ya da kısaca Danimarka (Danca: Danmark ) Kuzey Avrupa'da İskandinavya'da başkenti Kopenhag olan ülkedir. Danimarka anayasal bir monarşi olup, devlet başkanı 2'inci Margrethe'dır. Grönland ve Faroe Adaları da Danimarka'ya aittir. İzlanda ise 1944'e dek Danimarka'nın egemenliği altında kalmıştı.
Danimarka'nın büyük bir bölümü Jylland yarımadası üzerindedir. Başkent, Danimarka adalarının en büyüğü olan Sjælland'ın üzerinde kurulmuştur. Sjaelland, dar bir boğaz olan Sont Boğazı ile İsveç'ten ayrılır. Ayrıca, (bir köprü ile Jylland'a bağlı olan) Fyn, Lolland, Falster, Langeland ve Baltık Denizi'ndeki Bornholm adaları da Danimarka'ya aittir. Ülkenin güney komşusu Almanya'dır, İsveç doğu komşusudur.
Danimarka 1973'ten beri Avrupa Birliği üyesidir.
İskandinavyalı I. Harald (Danimarkalı) Mavi Diş Harald 980 yılında ilk defa olarak Danimarka ve Norveç'i birleştirerek bir krallık kurmayı başardı. Ayrıca Alman misyonerlerin etkisiyle Hristiyanlığı kabul etti. 1363 yılında Danimarka kralı IV. Valdemar'ın kızı I. Margrete, Norveç kralı VI. Håkon'la evlenerek iki ülkeyi bir bayrak altında birleştirdi. 1397 yılında İsveç, Norveç, Danimarka ve sömürgeleri (Faroe Adaları, İzlanda, Grönland ve Finlandiya) birleşerek Kalmar Birliği adı altında büyük bir İskandinav İmparatorluğu haline geldiler.
1521 yılında İsveç Kalmar Birliği'nden resmen ayrıldı. Bu arada İskandinav ülkeleri Martin Luther tarafından Almanya'da başlatılan Protestan Reformu ile sarsıldı. Danimarka ve Norveç 1821 yılına kadar Danimarka-Norveç adı altında birlikte hareket etmeye devam ettiler. 19. yüzyılın başlarında Danimarka Napolyon Savaşları'yla temelinden sarsıldı. Birleşik Krallık filosu 1801 yılında Kopenhag'a saldırdı. Danimarka'nın müttefiki olan Fransa savaşı kaybedince Danimarka 1814 yılında imzaladığı Kiel Antlaşması uyarınca savaşı kazanan tarafın üyesi olan İsveç'e Norveç'i bırakmak zorunda kaldı.
20. yüzyılın ilk yıllarında Danimarka'nın Karayiplerdeki sömürgeleri ABD'ye satıldı. Danimarka I. ve II. Dünya Savaşları'nda tarafsız kaldı. Ancak 9 Nisan 1940 tarihinde Nazi Almanyası tarafından işgal edildi. Buna karşılık Birleşik Krallık ordusu Faroe Adaları ve İzlanda'yı işgal etti. İzlanda 17 Haziran 1944 tarihinde bağımsızlığını ilan ederek Danimarka'dan ayrıldı. Faroe Adaları ise 1948'de Danimarka'ya geri verildi.
Dünya savaşlarından sonra Danimarka tarafsızlık siyasetine son verdi. 1945 yılında Birleşmiş Milletler'e üye oldu. 1949 yılında ise NATO'nun kurucu üyelerinden biri oldu. 1 Ocak 1973 tarihinde de Avrupa Birliği'ne katılan Danimarka bazı konularda Avrupa Birliği'nin dışında kalmayı tercih etmektedir. Örneğin 2000 yılında yapılan bir referandumun reddedilmesi üzerine Danimarka Euro Alanı dışında kalmayı yeğlemiştir.
Danimarka | |||||
Kongeriget Danmark | |||||
| |||||
Slogan: none (Royal motto: Guds hjælp, Folkets kærlighed, Danmarks styrke "God's Help, the People's Love, Denmark's Strength") | |||||
Ulusal Marş: Der er et yndigt land (ulusal) Kraliyet Marşı: Kong Christian stod ved højen mast (royal and national) | |||||
Başkent | Kopenhag 55°43′N 12°34′E / 55.717°N 12.567°E | ||||
Resmî dil(ler) | Danca1 | ||||
Etnik gruplar | 90.1% Danimarkalı 9.9% diğer (2010)[1] | ||||
Milliyet | Dan or Dane(s) | ||||
Yönetim biçimi | Parlamenter demokrasi ve Anayasal monarşi | ||||
- Kraliçe | II. Margrethe | ||||
- Başbakan | Helle Thorning-Schmidt | ||||
- Meclis Başkanı | Mogens Lykketoft | ||||
- Koalisyon | SRF Koalisyonu | ||||
Yüzölçümü | |||||
- Su (%) | 1.64² | ||||
Nüfus | |||||
- 1 Nisan 2010 tahmini | 5,540,241 (108.) | ||||
GSYİH (SAGP) | 2009 | ||||
- Toplam | $197.058 billion[2] | ||||
- Kişi başına | US$35,757[2] | ||||
GSYİH (düşük) | 2009 | ||||
- Toplam | US$309.252 milyar[2] | ||||
- Kişi başına | US$56,115[2] | ||||
Gini (2009) | 24.7 (low) (1.) | ||||
İGE | 0.955[3] (very high) (2007) | ||||
Para birimi | Danimarka kronu (DKK ) | ||||
Zaman dilimi | CET² (UTC+1) | ||||
- Yaz | CEST² (UTC+2) | ||||
Trafik akışı | sağ | ||||
Internet TLD | .dk2,3 | ||||
Telefon kodu | 454 |
Danimarka'nın büyük bir bölümü Jylland yarımadası üzerindedir. Başkent, Danimarka adalarının en büyüğü olan Sjælland'ın üzerinde kurulmuştur. Sjaelland, dar bir boğaz olan Sont Boğazı ile İsveç'ten ayrılır. Ayrıca, (bir köprü ile Jylland'a bağlı olan) Fyn, Lolland, Falster, Langeland ve Baltık Denizi'ndeki Bornholm adaları da Danimarka'ya aittir. Ülkenin güney komşusu Almanya'dır, İsveç doğu komşusudur.
Danimarka 1973'ten beri Avrupa Birliği üyesidir.
Konu başlıkları[gizle] |
Temel bilgiler
- Kara sınırlarının uzunluğu: 68 km (Almanya ile).
- Kıyılarının uzunluğu: 7.314 km.
- Başkent: Kopenhag (Danca: København).
- En uzun ırmak: Gudenåen, 158 km.
- En yüksek noktası: Yding- Skovhøj, 173 m.
- Devlet başkanı: II. Margrethe.
- Başbakan: Helle Thorning-Schmidt
- Bağımsızlık: 8'inci yüzyıldan önce.
- Meclis: Folketing. 179 üyeli, üyelikler dört yıllık.
- Yönetim bölgeleri: 14 il (amtskommuner).
- Din: %95 Lutherci Hıristiyan.
- Para birimi: Danimarka Kronu (DKK) = 100 øre.
Tarihi [değiştir]
- Ana madde: Danimarka tarihi
İskandinavyalı I. Harald (Danimarkalı) Mavi Diş Harald 980 yılında ilk defa olarak Danimarka ve Norveç'i birleştirerek bir krallık kurmayı başardı. Ayrıca Alman misyonerlerin etkisiyle Hristiyanlığı kabul etti. 1363 yılında Danimarka kralı IV. Valdemar'ın kızı I. Margrete, Norveç kralı VI. Håkon'la evlenerek iki ülkeyi bir bayrak altında birleştirdi. 1397 yılında İsveç, Norveç, Danimarka ve sömürgeleri (Faroe Adaları, İzlanda, Grönland ve Finlandiya) birleşerek Kalmar Birliği adı altında büyük bir İskandinav İmparatorluğu haline geldiler.
1521 yılında İsveç Kalmar Birliği'nden resmen ayrıldı. Bu arada İskandinav ülkeleri Martin Luther tarafından Almanya'da başlatılan Protestan Reformu ile sarsıldı. Danimarka ve Norveç 1821 yılına kadar Danimarka-Norveç adı altında birlikte hareket etmeye devam ettiler. 19. yüzyılın başlarında Danimarka Napolyon Savaşları'yla temelinden sarsıldı. Birleşik Krallık filosu 1801 yılında Kopenhag'a saldırdı. Danimarka'nın müttefiki olan Fransa savaşı kaybedince Danimarka 1814 yılında imzaladığı Kiel Antlaşması uyarınca savaşı kazanan tarafın üyesi olan İsveç'e Norveç'i bırakmak zorunda kaldı.
20. yüzyılın ilk yıllarında Danimarka'nın Karayiplerdeki sömürgeleri ABD'ye satıldı. Danimarka I. ve II. Dünya Savaşları'nda tarafsız kaldı. Ancak 9 Nisan 1940 tarihinde Nazi Almanyası tarafından işgal edildi. Buna karşılık Birleşik Krallık ordusu Faroe Adaları ve İzlanda'yı işgal etti. İzlanda 17 Haziran 1944 tarihinde bağımsızlığını ilan ederek Danimarka'dan ayrıldı. Faroe Adaları ise 1948'de Danimarka'ya geri verildi.
Dünya savaşlarından sonra Danimarka tarafsızlık siyasetine son verdi. 1945 yılında Birleşmiş Milletler'e üye oldu. 1949 yılında ise NATO'nun kurucu üyelerinden biri oldu. 1 Ocak 1973 tarihinde de Avrupa Birliği'ne katılan Danimarka bazı konularda Avrupa Birliği'nin dışında kalmayı tercih etmektedir. Örneğin 2000 yılında yapılan bir referandumun reddedilmesi üzerine Danimarka Euro Alanı dışında kalmayı yeğlemiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder